"Tarım ve Havza Bazlı Kalkınma" alanında Pilot Üniversite seçilen Bingöl Üniversitesi ile Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü (ÇEM) arasında Yüksek Yayla Geven Balı ve Bingöl İlindeki Mevcut Doğal Kaynakların Potansiyelinin araştırılması ve geliştirilmesine yönelik imzalanan işbirliği protokolü kapsamında Geven bitkisinin erozyon açısından değerlendirilmesi ve arıcılık açısından önemi için çalışmalara başlandı.

Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanlığı ÇEM Genel Müdürü Dr. Ahmet İpek başkanlığında, Hacettepe Üniversitesinden Prof. Dr. Kadriye Sorkun, Dr. Çiğdem Özenirler, Ankara Üniversitesinden Prof. Dr. Selma Ulgentürk'ten oluşan heyet Bingöl'e geldi. Bingöl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Prof. Dr. İbrahim Çapak'ı makamında ziyaret eden heyet, Prof. Dr. Çapak'a çalışmalar hakkında bilgi aktardı.

Üniversitelerin bulundukları bölgelerin kalkınmasını sağlamaları ve mevcut potansiyelini iyileştirmesi gerektiğini ifade eden Bingöl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çapak, "Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü ile yapılan protokolle birlikte, Bingöl balının elde edildiği alanlardaki arıcılık potansiyelinin belirlenmesi çalışmaları başlamıştır. ÇEM Genel Müdürlüğü, Bingöl Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesinden uzman öğretim elemanlarının bu projede yer alması hem bilimsel anlamda hem de bölgesel kalkınma açısından ihtisaslaşmaya ayrı bir değer katacaktır." dedi.

ÇEM Genel Müdürü Dr. Ahmet İpek de "Bingöl balının kalitesinde son derece önem arz eden yüksek yayla geven balının bulunduğu alanların erozyon, arazi bozulması ve iklim değişikliği gibi açılardan da ele alınmasını önemsiyoruz. Bu bağlamda yapmış olduğumuz protokol çerçevesinde ilk toplantımızı ve arazi çalışmalarımızı gerçekleştireceğiz. Gevenin erozyon açısından önemli olduğunu biliyoruz. Ancak ne yazık ki burada ve diğer bölgelerimizde hayvan yemi ve yakacak olarak da kullanılmaktadır. Bu nedenle hem gevenin erozyon açısından koruma fonksiyonunu ortaya koymak hem de arıcılık açısından önemini ortaya koymak istiyoruz. Bingöl Üniversitesi ve diğer Üniversitelerimiz, Orman Genel Müdürlüğümüzün taşra teşkilatı ve Arıcılar Birliği ile birlikte bunu bölgede yapacağız. Bingöl için önemsediğimiz bu projenin bölgesel kalkınmaya da katkı sunmasını temenni ediyoruz." şeklinde konuştu.

Türkiye'de arıcılık konusunda çok önemli projelere imza atan Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadriye Sorgun ise "Bu proje ile birlikte bölgedeki geven türlerinin toplanması, anatomi çalışmalarının yapılması,  nektar kalitesi, polenlerin çalışılması tohumlarının toplanması, bölgedeki gevenlerin tozlaşmasını ve döllenmesini sağlayan diğer arı gruplarının tespiti, bölgeden toplanan bitkilerin tohum veriminin tespiti ve çimlenme kapasitelerinin araştırılması gibi konuları ele alacağız. Ayrıca bölgede meşe salgı balının da olabileceğini tahmin ediyoruz.  Bu balın da antioksidan özelliği var." ifadelerini kullandı.

Heyet, Bingöl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Çapak'ı ziyaretten sonra toplantı salonuna geçerek yapılacak çalışmalar hakkında ön değerlendirme toplantısı yaptı.

Toplantıya; Bingöl Üniversitesinden Pilot Üniversite Koordinasyon Merkezi Koordinatörü Prof. Dr. Ramazan Meral, koordinatör yardımcıları,  PİKOM kapsamındaki proje yürütücüleri, Arıcılar Birliği Başkanı M. Can Üzer ve Bingöl Orman İşletme Müdürü İbrahim Börü ve PİKOM uzmanları katıldı.

Toplantıda, Geven bitkisinin erozyon açısından önemi, detaylı bir şekilde ele alındı. Geven bitkisinin arıcılık açısından önemi ve Bingöl balının kalitesine etkisi ile ilgili ayrıntılı çalışmaların neler olacağı tartışıldı. Ön değerlendirmeler sonucunda bir yol haritası taslağı hazırlandı ve ilk iş olarak Bingöl Üniversitesi Merkezi Laboratuvarı ve proje sahasının gözlemlenmesi olarak belirlendi.

Arazi çalışmaları için Çapakçur Mikrohavzası ile Hesarek dağında incelemelerde bulunuldu. Erozyon sahaları ve Gevenin yayılış alanlarında yapılan değerlendirmelerde önemli bir bal bitkisi olan Gevenin toprak muhafaza açısından ne derece etkili olduğu gözlemlendi.

Arıcılar Birliği Başkanı M. Can Üzer, "Bölgede balın kalitesi genellikle geven ve diğer yayla bitkilerinden kaynaklanmaktadır. Maalesef Geven bitkisi hem yakacak olarak kullanılmakta hem de çobanlar tarafından tahrip edilmektedir. Bunun korunma altına alınmasını talep etmekteyiz." dedi.

PİKOM Birimi Koordinatörü Prof. Dr. Ramazan Meral da "ÇEM Genel Müdürlüğü öncülüğünde ve Üniversitemiz işbirliği ile yapılacak olan bu proje, program hedeflerimize önemli katkılar sağlayacaktır. Ekibimiz ile birlikte memnuniyetle bu çalışmalarda yer almak istiyoruz." şeklinde konuştu.

Daha sonra, heyet çalışmalarını tamamlayarak Bingöl'den ayrıldı. 

(Nihat Kanat-İLKHA)