|
acahel, Türkiye’nin UNESCO tarafından ilan edilen ilk
ve tek ‘Biyosfer Rezerv Alanı’. Anlamı şu: Burası canlı yaşamı ve kültürel
miras olarak eşsiz bir yer ve bu insan-doğa birlikteliği örnek olup geleceğe de
böyle aktarılmalı. Bu eşsiz coğrafyada altı köy, sekiz de HES projesi
bulunuyordu. Neyse ki güzel haber geldi; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Camili
Regülatörü ve HES projesini iptal etti.
Kararın gerekçesi de en az kendisi kadar güzel ve
diğer vadilere de örnek olacak nitelikteydi. Projenin tarım alanlarına, bölgeye
has ‘Kafkas Irkı Arı Popülasyonu’na, biyoçeşitliliğe ve doğal yaşlı ormanların
yer aldığı ekosisteme vereceği bütüncül zararlar dolayısıyla telafisi mümkün
olmayan sonuçlar doğuracağı gerekçeye yazıldı.
Darısı diğer vadilerin başına
Bu gerekçelerin hepsini ve daha fazlasını hak eden bir
coğrafya Macahel. Yöre halkı vadide saf Kafkas arısı, çengel boynuzlu
dağkeçisi, dağhorozu, kırmızı benekli alabalık, bozayı, çakal ve geyikle uyum
içinde yaşıyor. Bu birlikteliğe yüzlerce çiçek türü ve ağaç eşlik ediyor. Doğu
ladini, Doğu kayını, kestane ve Kafkas ıhlamuru gibi doğal yaşlı ve karışık
ılıman kuşak yağmur ormanları eşsiz bir peyzaj oluşturuyor. Alanda 23’ü endemik
olmak üzere 1000’in üzerinde bitki türü yaşıyor. Ve tabii dereleri, şelaleleri,
gölleriyle de suyla haşır neşir bir coğrafya Macahel.
HES’lere karşı vadiyi savunan avukat Yakup Okumuşoğlu,
bakanlığın verdiği bu doğru kararın birçok vadi için emsal teşkil edebileceğini
söylüyor: “Camili’de sekiz HES projesi vardı, bunların üçü gündeme gelmişti.
Geçmişte üç HES için beş dava açtık. Sonuncusu da Camili HES projesiydi. ÇED
sürecinin sonlandırılmasıyla vadide HES projeleri son buldu. Bu, aynı zamanda
her biri eşsiz özellikte olan diğer vadilerimiz için de örnek olabilecek bir
karar. Kararla birçok canlı ve eşsiz bir coğrafya kurtulmuş oldu. Darısı diğer
vadilerimizin başına...”
Herkes sahip çıktı
Bölge halkı da karardan memnun. Kayalar Köyü sakini,
Macahel Biyosfer Rezerv Alanı Koruma ve Geliştirme Derneği üyesi ve eski
başkanı Orhan Yavuz süreci şöyle anlatıyor:
“HES projeleri tatlı para kazandırıyordu. Proje
sahipleri vatandaşa iş vermekten tutun, iş bitince makineleri köylüye hediye
etmeye veya projeden hisse vermeye kadar her türlü vaatte bulunarak halkın
desteğini almaya çalışıyordu. Macahel halkı bütün bu teklifleri onurlu bir
şekilde reddetti. Sadece yerelde yaşayanlar değil, havza dışına göç etmiş bütün
Macahelliler bu davaya sahip çıktı. Bu duruş ve mücadelenin meyvesi toplandı,
daha önce kazandığımız mahkemelere ek olarak ilk defa kamu idaresi Macahel
havzasında HES projesi yapmanın ‘akla aykırı’ olduğunu tescilledi. Macahel
halkı ve dostları olmasaydı bu mücadele başarılı olamazdı.”
Bal değil ilaç üretiyorlar sanki
Macahel bölgesinde yaşayan ve halkın geçimi olan
balcılığı sağlayan Kafkas arısı, dünyanın en iyi üç arı ırkından biri olarak
gösteriliyor. Coğrafyanın özelliklerinden dolayı dışarıyla bağlantısı kesilen
Kafkas arısı burada saf olarak kalmış ve bu şekilde korunuyor. Vadide 188 kişi
arıcılıkla uğraşıyor ve 4 bin civarında arı kolonisine bakıyor. İl Tarım
Müdürlüğü verilerine göre vadide yıllık 30-35 ton bal üretilmesine karşılık
‘Macahel balı’ adıyla 150 tona yakın bal satılıyor.
Benzersiz zenginlik
◊ Burada yaşayan 1021 bitki türü, Türkiye florasının
yaklaşık yüzde 10’unu temsil ediyor. Bölge ayrıca 160’tan fazla tıbbi ve
aromatik bitki türüne ev sahipliği yapıyor, 25 endemik bitki barındırıyor.
◊ Avrupa ile Orta Asya’yı içine alan geniş
coğrafyadaki en büyük doğal yaşlı orman ekosistemine sahip.
◊ Dünyanın biyolojik çeşitlilik açısından en zengin ve
aynı zamanda tehlike altındaki en önemli 25 karasal ekolojik bölgesinden biri.
◊ Ülkemizde, dünya üzerinde ılıman yaprak döken
ormanların üçüncü zamandan bu yana kesintiye
uğramadan varlığını sürdürdüğü bir bölge.
◊ Kafkasya’nın ılıman kuşak ormanlarını temsil eden ve
korumada öncelikli 200 ekolojik bölgeden biri.
http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/hurriyet-pazar/macahel-halki-arisini-ari-da-macaheli-korudu-41045234 | 
